Nagrodzone za płeć, przebrani w płeć. Konfrontacje kultury filmowej PRL z kobietą i kobiecością

 

Pierwszy człon tytułu opracowania Nagrodzone za płeć uwzględnia przywilej kobiet do określonych zachowań seksualnych w homofobicznej polskiej kulturze, czyli filmową otwartość na relacje seksualne kobiet z innymi kobietami, które wbrew powszechnemu przekonaniu nie są „lesbijskie”, ale tylko homoseksualne, adaptowane przez heteronormatywne wyobrażenia o seksualnej relacji w której występują wyłącznie kobiety. Innym szczególnym przywilejem kobiet jest dowolność w kształtowaniu swojego wizerunku, w czym mieści się dostęp do jego kształtowania z uwzględnieniem wyłączności. Przypisany przywilej sięgania po garderobę, obuwie, szeroko rozumianą galanterię, z uwzględnieniem kroju i koloru, skutkuje obowiązkową karą dla mężczyzn, jeśli zechcą do tego przywileju zbliżyć się poprzez sięgnięcie po to co bezwzględnie kulturowo przypisano tym pierwszym. W filmie uwzględnia się w tej sytuacji wyłącznie zrozumienie dla dowcipu, kampu, dragu, jako że wpisane w status kobiety przedmioty i zachowania w połączeniu z mężczyzną odbierane mogą być wyłącznie jako karykatura, która winna „parzyć” z samego faktu patrzenia na nią. Tym sposobem docieramy do drugiego członu tytułu Przebrani w płeć, przywilej „przebrania w płeć” dotyczy oczywiście szczególnie mężczyzn, na określonych warunkach (stawianie na dowcip lub przekonywanie że to on winien odgrywać transkobietę ze względu na jej częściowy status biologiczny), z różnych zresztą względów, zarządzanie światem, stąd kulturą, osadzimy tutaj w kategorii podstawy przy budowaniu opinii na temat różnych kwestii, w tym seksualności i wizerunku. Nie zauważa się, że ów „przywilej” mężczyzn, nie ma wcale pozytywnego wydźwięku, po prostu łatwiej wyśmiać kobiecość osadzoną na mężczyźnie (z pozoru poważne filmy o transkobietach w tym przypadku są raczej dowodem na pogląd twórców i aktorów na nie – negatywny), dlatego z tego korzystają – to nieformalna (nienazwana, nieodczytana) walka z ewentualną perspektywą uznania „kobiecości” w wydaniu męskim za normę. Format 145x200 mm, str. 196.

Przewodniki z serii "Kobiety w podróży"

 

Dziewczyny bohaterki kultury umniejszania i wykluczania w filmie polskim 1946-1989

 

Analiza skali widoczności i sposobu postrzegania dziewczynek i nastoletnich dziewcząt w pro­dukcjach filmowych realizowanych w Polsce w latach 1946-1989.

 Książka jest pierwszym tego typu opracowaniem, w którym autorka starała się rozpoznać doro­bek kinematografii polskiej pod względem uwzględniania w niej małoletniej bohaterki, co miało na celu nie tyle ustalenie skali widoczności, czy raczej niewidoczności dziewcząt w wieku do 18 lat, równocześnie udokumentować znaną skądinąd praktykę kinematografii polskiej umniejsza­nia znaczenia kobiet niezależnie od jej wieku. Systemowe – co wynika głównie z poglądu twór­ców na płeć żeńską – zawłaszczanie przestrzeni kultury filmowej przez mężczyzn, za kamerą

i przed kamerą, przejawiało się nie tylko skupianiem nadmiernej uwagi na mężczyźnie, ale również nieadekwatnym podejściem do portretowania młodocianej bohaterki, gdy już przypo­mniano sobie że istnieje, co skutkowało brakiem wiarygodności. Pomysły na bohaterkę i fabułę w której osadzano ją, dokumentują faktyczną nieumiejętność zrozumienia kim jest i w jaki spo­sób faktycznie funkcjonuje dziewczyna nie tylko w polskiej kulturze.

 

Autorka nie miała na celu skupiać się na opisie fabuł, jako że jej celem była próba uporządko­wania informacji pozyskanych z materiału filmowego, jednocześnie namierzając na charaktery­styczne przypadki traktowania bohaterek, wpisujące się w powszechne podejście twórców do sposobu przedstawiania w filmach kobiet w ogóle, w każdym wieku.

- Dziecięce i nastoletnie bohaterki w filmie polskim doby PRL

- Paradoks przywileju

- Dziewczynki w cieniu nastolatek i rówieśników

- Fabularne produkcje pełnometrażowe, średniometrażowe (czas trwania minimum ok. 48 min.), seriale

- Średni metraż do 48 min.

- Filmy krótkometrażowe w których wątek odnoszący się do dziewczynek lub nastolatek jest mocno zaakcentowany

- Filmy krótkometrażowe w których dziewczynki i nastolatki występują obok chłopców, obdarzone podobną uwagą, jeśli chodzi o widoczność na ekranie

- Aktorki dziecięce i młodzieżowe o ustalonym imieniu i nazwisku, lub tylko imieniu lub nazwisku, obsadzone w produkcjach o których wspomniano na kartach publikacji

- Statystyki

- Lista filmów z lat 1946-1989, fabularnych pełnometrażowych, średniometrażowych (czas trwania minimum ok. 48 min.), seriali, zilustrowana kadrami prezentującymi dziewczynki i nastoletnie dziewczęta

Format 180x255 mm, str 490

Kobiety w podróży Trójmiasto i okolice, Gdańsk, Gdynia, Sopot

 

Gdańsk, Gdynia, Sopot, Hel, Jastarnia, Władysławowo, Łeba, Malbork

86 stron, 222 zdjęć w różnym formacie, rozmiar książki 14,5x20 cm, wyd. I, 2025

Opracowanie dedykowane jest głównie miłośniczkom pieszych wycieczek po Polsce. Przewodnik ma na celu przybliżyć czytelniczkom liczne atrakcje regionu osadzonego w północno-środkowej Polsce, głównie w okolicach Zatoki Gdańskiej, osłoniętej od północy Półwyspem Helskim. Zakładam przy tym, że jedno z trzech miast Trójmiasta ze względów praktycznych wybierzecie jako bazę noclegową, czyli wypadową, z której będziecie rozpoczynać wycieczki, każdorazowo wieczorem lub w nocy powracając do niego, czy inaczej, miejsca zakwaterowania.

W książce stawiam na wyróżnienie różnorodności, stąd łączę w niej przyrodę i kulturę, czyli dzieła wytworzone przez naturę i człowieka. Przy czym do dzieł wykreowanych przez człowieka zaliczyć można także te ulotne, np. wydarzenia kulturalne – o których najlepiej dowiadywać się śledząc internetowe portale odnoszące się do Pomorza.

Kobiety w podróży Dolnośląskimi ścieżkami, Castle Party, Wrocław

 

„Castle Party”, Bolków, Świny, Wrocław, Świebodzice, Strzegom, Kłodzko, Jelenia Góra, zamek Chojnik, Szklarska Poręba, Szrenica, wodospad Kamieńczyka

116 stron, 321 zdjęć w różnym formacie, rozmiar książki 14,5x20 cm, wyd. I, 2025

 

Fotograficzny, i opisowy pogląd na miasteczko Bolków i odbywający się w nim festiwal „Castle Party” to główna część opracowania, ale znajdują się w nim również odniesienia do zamku w Świnach, Wrocławia, Świebodzic, Strzegomia, Kłodzka, Jeleniej Góry, zamku Chojnik, Szklarskiej Poręby, Szrenicy, wodospadu Kamieńczyka – podsumowując: propozycje na przynajmniej kilkudniowy pobyt na Dolnym Śląsku, w którym festiwal „Castle Party” potraktować można jako główną przyczynę bytności w regionie, okolice traktując w roli dodatkowej atrakcji.